شبیه سازی مدل رفتار جمعیت و متغیرهای تاثیر گذار بر آن

مقدمه

مساله جمعیت و بررسی رفتار آن تحت تاثیر متغیرهای مختلف از جنبههای گوناگون قابل بررسی میباشد. به عنوان مثال میتوان به بررسی تاثیر متغیرهایی مانند باروری، مرگ و میر، مهاجرت، وضعیت اشتغال، سن ازدواج، وضعیت اقتصادی جامعه و والدین،جنگ، بلایای طبیعی، نگرش و توقعات والدین نسبت به باروری، “جوانی” یا “سالخوردگی” جمعیت، تبلیغات و فرهنگ سازی، سیاستهای تشویقی، سیاستهای کنترل جمعیت توسط دولت، میزان طلاق و ازدواج، افزایش آگاهی والدین در خصوص لزوم کنترل تعداد اعضای خانواده، رفاه زدگی، فرار از قبول مسئولیت، سطح تحصیلات افراد مخصوصا زوجهای جوان، امید به آینده، شهرنشینی و تبعات آن، جمعیت فعال (جمعیتی که در سن قانونی کار قرار دارد)، وضع بهداشت و مسکن، آداب و سنت های اجتماعی، چند همسری بودن، دوره زندگی مشترک و امثال اینها متغیرهایی هستند که بر جمعیت یک منطقه یا کشور تاثیر میگذارند و بسته به دامنه تعریف مساله میتوان از هر یک از این پارامترها استفاده نمود.

بدیهی است هرچه پارامترهای فوق الذکر و تاثیر آنها بر جمعیت جامع تر در نظر گرفته شوند مدل ایجاد شده به واقعیت نزدیکتر بوده و رفتار طبیعی جمعیت را بهتر نشان می دهد. در این نوشتار قصد داریم به بررسی مدل ساده ای از جمعیت بپردازیم زیرا هدف از این کار آشنایی دوستان و دانشجویان گرامی با نحوه مدلسازی و بررسی رفتار سیستمها با رویکرد پویایی سیستمهاست  و از آنجایی که ممکن است دوستان با این رویکرد آشنایی چندانی نداشته باشند مدلی ساده و قابل فهم ارائه شده است. در انتهای نوشتار مدلهای مختلف و مطرح در زمینه جمعیت مانند مدل جمعیت گوزنها و یا جمعیت تمدن مایا، جهت مطالعه بیشتر، ارائه شده است.